Odkryj fascynującą historię jednej z najważniejszych prawosławnych świątyń na Cyprze. Cerkiew Świętego Łazarza w Larnace to nie tylko zabytek architektury bizantyjskiej, ale również świadectwo wielowiekowej tradycji chrześcijańskiej na wyspie.
Historia Cerkwi Świętego Łazarza w Larnace
Cerkiew Świętego Łazarza (gr. Ιερός Ναός Αγίου Λαζάρου) znajduje się w centrum Larnaki. Ta zabytkowa świątynia, wzniesiona w IX wieku, przetrwała liczne zawirowania historyczne, stając się symbolem trwałości chrześcijaństwa na Cyprze.
Świątynia poświęcona jest Łazarzowi z Betanii – postaci biblijnej wskrzeszonej przez Jezusa Chrystusa. Według tradycji, Łazarz po wskrzeszeniu przybył na Cypr, gdzie został pierwszym biskupem Kition (obecnej Larnaki).
Początki i budowa w IX wieku
Budowę cerkwi rozpoczęto za panowania cesarza bizantyńskiego Leona VI Filozofa (886-912), po odnalezieniu w Larnace relikwii świętego Łazarza. Architektura świątyni reprezentuje klasyczny styl bizantyński, wyróżniający się:
- solidną konstrukcją z kamienia
- trzema nawami
- centralną kopułą (pierwotnie było ich pięć)
- masywnymi murami chroniącymi przed trzęsieniami ziemi i najazdami
Renowacje i zmiany w XVII wieku
W XVII wieku przeprowadzono gruntowną renowację świątyni. Najważniejsze zmiany objęły:
- dodanie barokowego ikonostasu
- wzmocnienie fundamentów
- wprowadzenie elementów późnobizantyńskich
- wykonanie nowych fresków i ikon
- naprawę uszkodzonych elementów konstrukcji
Przekształcenie w meczet i powrót do prawosławia
Po podboju Cypru przez Imperium Osmańskie w 1571 roku, świątynię przekształcono w meczet. Usunięto wówczas chrześcijańskie symbole, zamalowano ikony i dobudowano minaret. Po osłabieniu władzy osmańskiej, cerkiew powróciła do swoich pierwotnych funkcji, choć ślady muzułmańskich modyfikacji pozostały widoczne w jej architekturze.
Znaczenie religijne i kulturowe cerkwi
Cerkiew Świętego Łazarza stanowi duchowe centrum i miejsce pielgrzymek prawosławnych wiernych. Łączy w sobie głębokie znaczenie religijne z bogatym dziedzictwem kulturowym, będąc świadectwem wielowiekowej historii chrześcijaństwa na Cyprze.
Relikwie Świętego Łazarza
Najcenniejszym skarbem cerkwi są relikwie Świętego Łazarza, odkryte w IX wieku. Przechowywane są w bogato zdobionym relikwiarzu w krypcie pod głównym ołtarzem. W 1972 roku podczas prac renowacyjnych odkryto marmurowy sarkofag z ludzkimi szczątkami, co wielu uznaje za potwierdzenie autentyczności miejscowej tradycji o pochówku Łazarza w Larnace.
Ikonostas i wnętrze cerkwi
Wnętrze Cerkwi Świętego Łazarza urzeka harmonijnym połączeniem elementów bizantyńskich i barokowych. Centralnym elementem świątyni jest monumentalny ikonostas – barokowa ściana z ikonami, oddzielająca prezbiterium od nawy głównej. Ten XVII-wieczny arcydzieł sztuki sakralnej, wykonany z drewna, zachwyca złoceniami i misterną snycerką. Na ikonostasie znajdują się wizerunki Chrystusa, Matki Bożej oraz świętych, w tym patrona świątyni – Łazarza.
Trójnawowe wnętrze wsparte na masywnych kamiennych kolumnach tworzy przestrzeń o niezwykłym, monumentalnym charakterze. Na ścianach można podziwiać:
- freski reprezentujące różne okresy sztuki cypryjskiej
- ikony w stylu bizantyńskim
- srebrne lampy oliwne tworzące mistyczną atmosferę
- drewniane stalle (stasidia) wzdłuż ścian
- misternie rzeźbiony sufit
Atrakcje turystyczne i praktyczne informacje
Cerkiew Świętego Łazarza to perła architektury sakralnej Larnaki i całego Cypru. Ta IX-wieczna świątynia, odnowiona w XVII wieku, przyciąga zarówno pielgrzymów, jak i miłośników sztuki i architektury. Oprócz głównej nawy, na uwagę zasługuje muzeum cerkiewne z cennymi eksponatami dokumentującymi historię świątyni i kult Świętego Łazarza. Materiały informacyjne dostępne w kilku językach ułatwiają samodzielne zwiedzanie.
Godziny otwarcia i cennik
| Element | Informacja |
|---|---|
| Godziny otwarcia | 8:30-12:30 oraz 14:30-18:00 (codziennie) |
| Wstęp do cerkwi | bezpłatny |
| Muzeum cerkiewne | kilka euro |
| Grupy powyżej 10 osób | zniżki |
| Dzieci do 12 lat | wstęp bezpłatny do muzeum |
Dostępność i wskazówki dla turystów
Cerkiew znajduje się w centrum Larnaki przy placu Agiou Lazarou, co zapewnia dogodny dostęp zarówno komunikacją miejską, jak i własnym transportem. W pobliżu znajdują się parkingi, jednak w sezonie turystycznym mogą być zatłoczone.
- wymagany odpowiedni strój – zakryte ramiona i kolana
- dostępne chusty i nakrycia przy wejściu
- dozwolone fotografowanie bez lampy błyskowej
- możliwość skorzystania z usług lokalnych przewodników
- najlepszy czas zwiedzania – poza godzinami nabożeństw
